Hazard jest dziś ulubioną rozrywką dla milionów osób z całego świata, którzy praktykują go albo w sposób tradycyjny, w kasynach stacjonarnych, albo też online, w kasynach internetowych takich jak Spin City casino, gdzie można zagrać w tysiące różnych gier — od automatów online po gry na żywo. Gry hazardowe są dziś tak bardzo popularne z wielu powodów, a najważniejszy z nich to fakt, że wizyta w kasynie wyzwala wiele skrajnych emocji i kojarzona jest z ekscytacją oraz szansą na wzbogacenie się. Nie ma w tym ani krzty przypadku, bo cały świat kasyn, jest skrupulatnie stworzony i zaprojektowany tak, aby urzekał i angażował graczy do granic możliwości, stymulując u nich chęć sięgania po więcej.
Aby to było możliwe, w projektowaniu gier hazardowych wykorzystuje się zaawansowane mechanizmy i strategie psychologiczne, o których większość graczy nie ma w ogóle pojęcia. Psychologia tworzenia gier hazardowych to zatem niezwykle fascynujący i złożony obszar, który odgrywa kluczową rolę w budowaniu u graczy zachowań uzależniających, które w dzisiejszych czasach są tak bardzo powszechne i niosą ze sobą wiele potencjalnych konsekwencji. Migocące światła, przyjemne kolory czy wpadająca w ucho ścieżka dźwiękowa — w grach kasynowych każdy z elementów rozgrywki pełni jakąś funkcję i jest skrupulatnie zaplanowany przez dewelopera w taki sposób, aby wyzwalał u gracza ekscytację i podniecenie.
Kolory, światła, dźwięki, czyli przeciążenie sensoryczne
Kiedy zanurzymy się w aspekt projektowania gier hazardowych nieco głębiej, to łatwo dostrzeżemy, że niemal wszystkie dostępne na rynku gry mają kilka istotnych cech wspólnych. Łączy je przede wszystkim to, że oferują wyjątkowo wysoki poziom jaskrawości kolorów, dużą jasność, a także charakteryzują się dźwięczna, chwytliwą muzyką. Te podobieństwa nie są wcale efektem przypadku, a raczej zamierzonym działaniem deweloperów, bo tworzą oni w ten sposób specyficzne środowisko gry, które wprowadza gracza w stan przeciążenia sensorycznego.
Stan ten zwany jest też popularnie przebodźcowaniem i jest efektem nadmiernej stymulacji zmysłów. Osiągnięcie tego stanu możliwe jest wtedy, gdy do naszego mózgu z otoczenia dociera zbyt wiele różnych bodźców jednocześnie. To właśnie za sprawą migoczących świateł i żywych kolorów deweloperzy gier hazardowych lasują nasze mózgi, doprowadzając do przebodźcowanie. To stara, sprawdzona strategia psychologiczna, która jest stosowana od wielu lat w branży hazardowej.
Przebodźcowanie potrafi być bardzo uzależniające i niejako urzeka graczy, utrzymując ich zaangażowanie w grę — gracze chcą po prostu dostarczać coraz więcej bodźców. Jest to więc w 100% celowa manipulacja ze strony deweloperów, którzy stwarzają idealne środowisko do tego, aby zatrzymać gracza w grze na jak najdłużej. Przeciążanie sensoryczne tworzy bowiem u gracza swego rodzaju emocjonalną więź z grą, w którą gra, przez co jest mu się bardzo ciężko od niej oderwać i potrafi być w niej zanurzony nawet przez kilka godzin.
Nieregularny rozkład wzmocnień
Inną kluczową strategią psychologiczną, która jest powszechnie stosowana przez deweloperów z branży kasynowej w procesie tworzenia gier, jest unikalna koncepcja nieregularnego rozkładu wzmocnień, gdzie w tym przypadku owe „wzmocnienia” oznaczają bezpośrednie nagrody w grze, czyli np. wygraną pieniężną po udanym spinie na automacie.
Ta koncepcja jest niewątpliwie kluczem do tego, aby uzależnić graczy od rozgrywki, bo polega na utrzymywaniu nieustannego napięcia i oczekiwania na nagrodę. Wyzwalanie takich emocji jest możliwe dzięki zaimplementowaniu harmonogramu nagród, który jest nieregularny, czyli wszelkie wygrane są wypłacane w sposób całkowicie losowy — nie wiadomo kiedy można się ich spodziewać. Gracze nie wiedzą więc kiedy może nastąpić zwycięski spin, bo wygrane mają miejsce w nieregularnych i nieprzewidywalnych odstępach czasu, o co dba RNG, czyli generator liczb losowych.
Tym sposobem u graczy pojawia się ekscytacja i wielkie oczekiwanie na wygraną, która może przyjść lada moment, już za chwilę. To wszystko prowadzi do tego, że jest to niezwykle potężny, motywujący aspekt gier hazardowych, który napędza i zachęca graczy do kontynuowania rozgrywki w pogoni za nieprzewidywalną nagrodą, która może pojawić się w dowolnej chwili.
Iluzja kontroli i pozorna nadzieja
Iluzja kontroli i pozorna nadzieja to ważne mechanizmy psychologiczne, które niejako pozwalają deweloperom sterować zachowaniami i emocjami graczy. W pierwszym przypadku producenci implementują w swoich grach elementy rozgrywki, np. różnego rodzaju dodatkowe przyciski wyboru, które sprawiają, że gracz może poczuć w grze, że ma nad nią pewną kontrolę, choć w rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Pomimo tego, że gra jest całkowicie losowa i o wyniku decyduje po prostu szczęście i przypadek, gracz ma wrażenie, że ma wpływ na rozgrywkę, np. ze względu na swoje umiejętności lub stosowania popularnej strategii. Aspekt ten dotyczy przede wszystkim klasycznych gier stołowych, takich jak:
- poker,
- blackjack,
- baccarat,
Tego typu iluzja kontroli może być potężnym, uzależniającym motywatorem do gry, bo budzi u gracza przekonanie, że jego decyzje i wiedza mogą realnie przełożyć się na rezultat w grze — nawet w sytuacjach, gdy jest to realnie niemożliwe.
Pozorna nadzieja to zaś mechanizm, który stwarza u gracza fałszywe poczucie nadziei, że wygrana jest blisko i jest w jego zasięgu. W grach kasynowych bardzo często spotykamy się z sytuacjami, gdzie od wielkiej wygranej dzieliło nas naprawdę niewiele, np. prawie udało nam się trafić jackpota na specjalnym kole fortuny na ulubionym automacie online. To z pozoru może budzić frustrację, jednak finalnie u wielu graczy, szczególnie tych najbardziej zaangażowanych, przeradza się w to jeszcze większą motywację do gry. Ten mechanizm jest zatem bardzo zdradziecki i przemyślany, bo gracz wpada w błędne koło, wierząc, że sukces w postaci wygranej jest bardzo blisko, tuż za rogiem.
Zastrzyki dopaminy
Innym niezwykle istotnym mechanizmem psychologicznym w grach hazardowych jest fundowanie graczom nieustannych zastrzyków dopaminy, czyli wpływania na układ nagrody. Ten aspekt odgrywa tutaj kluczową rolę, jeśli chodzi o potencjał uzależniający, bo uwalnianie dopaminy jest bezpośrednio związane z różnego rodzaju uzależnieniami i w przypadku uzależnienie od hazardu działa to na takiej samej zasadzie jak ma to miejsce w uzależnieniu od alkoholu czy środków odurzających.
Jeśli chodzi o to, co dokładnie stymuluje układ nagród w mózgu podczas rozgrywki w grach kasynowych, to jest to aspekt nieprzewidywalności nagród. To właśnie niewiedza, kiedy pojawi się wygrana, wyzwala uwalnianie dopaminy, tworząc u gracza niezwykle przyjemne, uzależniające uczucie, które powoduje chęć dalszej gry. Każdy kolejny spin na slocie to dodatkowa dawka dopaminy, czyli swego rodzaju nagroda dla mózgu, co rodzi duży potencjał nadużywania hazardu, w przypadku nieodpowiedzialnej gry.